NRC Heijne Het complot, dat ben ik 2: Statistieken

In bovengenoemd artikel volgt na de opwerping waarom mensen gevoelig zijn voor vaak bizarre ‘alternatieve waarheden’, of voor de shit waarmee ze worden overspoeld, een stukje over cijfers. De vraag blijft daarmee nog even hangen.

De lezer mag eerst kennis nemen van cijfers uit een onderzoek van IPSOS/Nieuwsuur.  Percentages zeggen echter niets over het waarheidsgehalte van de stelling. Onderzoek in de Middeleeuwen, voor de tijd van Galilei, naar de stelling: de aarde staat in het middelpunt, zou nagenoeg 100% scoren. Is het daarmee waar? Onderzoek in nazi-Duitsland naar de stelling dat Hitler goed zou zijn voor de mensheid, zou ook heel hoog scoren. Is het daarmee waar? Nee toch, waarheid en goedheid dienen niet met cijfers geverifieerd of gefalsifieerd te worden.

Statistieken zegt niets over de waarheid van een stelling, behalve hoeveel mensen erin geloven. Probeer je de onwaarheid van de complotgedachten te bewijzen? met statistieken, in de kern nihilistisch ten opzichte van waarheid?

De stelling: 15% denkt dat het virus uit een lab afkomstig is. ‘Iets waar vooralsnog geen snipper bewijs voor is’. Een snippertje misschien wel: met de Franse viroloog Montagnier.  Oke, hij kan met het wijzen naar China ook wellicht politieke belangen vertegenwoordigen. Het is én labvirus én China. Breggin schrijft over een samenwerking in 2015 tussen labs in China en in de VS in het knutselen aan een coronavirus. Er is een wetenschappelijk artikel over gepubliceerd die hij ook noemt. Iets van een snipper. Waarschijnlijk zullen we er ook niet achter komen. Zal het blijven bij snippertjes. Overigens wordt de stelling niet helemaal volledig geciteerd. De vraag was nl.: Het coronavirus is een biologisch wapen dat in een laboratorium is gefabriceerd. Daarop antwoordde 15% met ja. Alleen dit bevat twee vragen ineen: is het een labvirus? en zo ja, was het bedoeld als biologisch wapen? Wat zou de uitkomst zijn als de vraag in twee aparte deelvragen gesteld zou zijn. Dat is één. En twee is: niet netjes niet juist te citeren. Kan gebeuren, dat wel. Ten slotte: ‘nog eens 29 procent kruiste ‘weet niet’ aan, wat misschien nog wel meer zegt’. Wat dan? Een ‘passief weet niet’? een ‘actief weet niet’, nog overwegende, actief denkende? De passieve al onderuit door de flooding? Vanuit? Ik kan wel van alles invullen, maar zeggen de woorden ‘wat misschien nog wel meer zegt‘?

Volgende stelling, geciteerd uit het rapport: Bill Gates zit waarschijnlijk achter de ontwikkeling van het coronavirus. Je schrijft: weldoener Bill Gates. Gelukkig vond ik op tijd een artikel over de framing ‘weldoener’ bij  Ballonnendoorprikker.  Was zelf daarvoor nog niet zo snugger geweest dit telkens maar weer gebruikte woord weldoener of filantroop te doorzien.

‘Hij zou binnenkort via een vaccin een nanobot in ons lichaam willen plaatsen om ons volg- en gehoorzaam te maken’. Dat staat niet in het onderzoek. Je haalt hier iets van de NOS aan, een uitspraak van een complotdenker. Is dit de gedachte van dé complotdenker, van alle complotdenkers? Heb je hier onderzoek naar laten doen. Vooralsnog is de open te volgen lijn bij Gates: we only go back to normal when we largely vaccinate the whole population. En er wordt gesproken over een vaccinatiepaspoort, een vaccinatie ID. Een digitaal ID waarin de vaccinatiegeschiedenis van een individu opgeslagen ligt. De vraag is natuurlijk hoe dat op individueel niveau opgeslagen gaat worden. En hoe het ons leven zal gaan bepalen. Niet gevaccineerd is niet…? naar het grote kinderdagverblijf?

Een derde stelling: ‘De uitbraak van het coronavirus heeft te maken met de aanleg van het 5G internet netwerk’. Vier procent zegt ja, 13 proces (nog erger..) weet ik niet. Hoe wordt de vraag bedoeld? dat 5G de klachten van COVID-19 geeft? dat COVID-19 moet overdekken dat door 5G gezondheidsklachten ontstaan? Dat door 5G het coronavirus sneller verspreid wordt? Een vage vraag. Hoe heeft de geinterviewde het geinterpreteerd?

Vijf stellingen in het onderzoek, waarbij de eerste twee overduidelijk zijn: Wereldwijd zijn meer dan 2 miljoen mensen besmet en Het virus dook voor het eerst op in China.  Grotendeels natuurlijk met ja beantwoord. Om dan daarna drie samengestelde, onduidelijke stellingen neer te zetten.

En dan nog de framing: complotdenkers houden zich vooral op onder PVV, FvD en SP stemmers. ‘Niemand kijkt verbaasd op’. Niemand: Dat gaf dus een score van 100%? Het heet manipulatie…..

In één van de volgende delen over naar de beantwoording van de vraag waarom mensen gevoelig zijn voor ‘alternatieve waarheden’ of shit?